بررسی تطبیقی تثلیث مسیحی و هندویی

نویسندگان

علی رضا فرهنگ قهفرخی

دانشجوی کارشناسی ارشد ادیان و عرفان، دانشگاه کاشان احسان قدرت الهی

استادیار گروه فلسفه و ادیان، دانشگاه کاشان

چکیده

بحث برانگیزترین اصل اعتقادی مسیحیان در طول تاریخ باور به تثلیث مقدس بوده است که بیشترین حملات نیز از سوی دو دین ابراهیمی دیگر، یعنی یهودیت و اسلام به این اصل صورت گرفته است؛ به طوری که قرآن آن را معادل کفر دانسته، به عنوان بدعتی در اصل مسیحیت بر می شمارد «لقدکفرالذین قالوا انَّ ­الله ثالث ثلاثه...» 1 (ترجمه: قطعاً آنانکه گفتند خداوند سومینِ آن سه تاست کافر شدند...) (مائده/73). اما از نگاه درون دینی، مسیحیان خود را موحد می­دانند و سه گان را در عین وحدت تفسیر می­کنند و تناقض ظاهری حاصل از آن را سرّی از اسرار غیرقابل فهم برای بشر می­دانند. چون در دیگر سنن نظری بیفکنیم سه­ گان هائی را می­یابیم که بی تردید عالیترین آنها سه ­گان هندوئی ( trimurti ) براهما، ویشنو و شیواست. این سه ­گان دارای شباهت­ها و تفاوت های مفهومی با تثلیث مسیحی است و تأثیرگذاری­های جالب توجهی در جامعه هندی داشته است؛ به طوری که این سه خدا مستقلّاً پرستش می شوند و هر یک در رأس یک نظام ربّ ­الاربابی قرار دارند. پیچیدگی­های حاصل از نظام چند خدایی هندی مورد نقد و انکار بوداییان و جاینیان قرار گرفت و صدها سال هندوئیسم را در محاق فرد برد. در قرن هشتم میلادی با تلاش حکیمانه شانکارا، یک نظام اعتقادی مستحکم به نام ودانتا در هندوئیسم بنیان­گذاری شد و مجدداً آن را احیا نمود.   در این مقاله سعی شده تا مقدمتاً ضمن بررسی ماهیت سه­گان، فارغ از دیدگاه­های درون دینی به اصول متافیزیکیِ وجود سه­ گان و ارتباط آن با وحدت پرداخته شود. با بررسی مفهوم سه ­گان مسیحی و سه ­گان هندویی، در نهایت به مقایسه تطبیقی این دو سه ­گان می­پردازیم.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بازتاب تثلیث مسیحی در قرآن مجید

قرآن مجید به تثلیث مسیحی اشاره و آن را رد کرده است؛ اما آیا تثلیث مسیحیت رایج را رد می­کند یا تثلیثی خاص را که در حجاز در زمان ظهور اسلام رایج بوده است؟ برخی از نویسندگان مسیحی می­گویند که تثلیث مردود قرآن با تثلیث رایج مسیحی دو تفاوت دارد؛ یکی اینکه «سه خدایی» است و نه «یک ذات و سه شخص» و دوم اینکه افراد آن عبارتند از «خدا، مسیح و مریم» و نه «پدر، پسر و روح­القدس». این نویسندگان آیاتی از قرآن ...

متن کامل

تثلیث مسیحی در نگاه عارفان مسلمان

جلوه‌ها و ابعاد مختلفی از آیین مسیح نظر عارفان را به خود جلب کرده، که آموزه تثلیث یکی از آن جلوه‌هاست. عارفان مسلمان نیز همچون دیگر صنوف عالمان، در رویارویی با این آموزه، سکوت اختیار نکرده، درصدد انتقاد برآمدند؛ امّا به‌جهت وجود برخی تفاوت‌ها در دیدگاه اهل عرفان نسبت‌ به دیگر عالمان، به‌ویژه متکلمان، این مقاله بر آن است که این موضوع را، از نگاه چند تن از عارفان برجسته اسلامی مطالعه و بررسی کند. ...

متن کامل

تثلیث مسیحی در ترازوی داوری قرآنی

از جمله مسائلی که در حوزه کلام مسیحیت و کلام اسلامی و با محوریت متون دینی این دو دین  مورد توجه و کنکاش برهانی و استدلالات کلامی است، مسئله توحید می‌باشد که ابهامات موجود در اندیشه توحیدی مسیحیت با وجود بحث تثلیث به پیچیدگی و اهمیت بحث افزوده است. قرآن کریم قول به «تثلیث» و تحریف در توحید که به مرور زمان از سوی مسیحیان شکل گرفته را با صراحت نفی و با نگرش انتقادی آن را باطل می­داند. در آیاتی به ...

متن کامل

تثلیث مسیحی در نگاه عارفان مسلمان

جلوه ها و ابعاد مختلفی از آیین مسیح نظر عارفان را به خود جلب کرده، که آموزه تثلیث یکی از آن جلوه هاست. عارفان مسلمان نیز همچون دیگر صنوف عالمان، در رویارویی با این آموزه، سکوت اختیار نکرده، درصدد انتقاد برآمدند؛ امّا به جهت وجود برخی تفاوت ها در دیدگاه اهل عرفان نسبت به دیگر عالمان، به ویژه متکلمان، این مقاله بر آن است که این موضوع را، از نگاه چند تن از عارفان برجسته اسلامی مطالعه و بررسی کند. د...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
الهیات تطبیقی

جلد ۱، شماره ۶، صفحات ۶۱-۷۶

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023